Ideeën en bemoedigingen voor gewonde helpers
verbonden met een heelmakende God
|
Ideeën en bemoedigingen voor gewonde helpers
verbonden met een heelmakende God |
English version of this article is also available)Zegenend Helpen |
2010-11-16De benadering van Zegenend Helpen, of de Kracht van Vrede zoals het ook wel genoemd wordt, is ontwikkeld door Téo J. van der Weele. Deze pastorale benadering heeft me in de jaren ’90 in hoge mate geïnspireerd.
 grondlegger Téo van der Weele in de pauze van een ontmoetings-dag van stichting Zegenend Helpen, toen nog De Kracht van Vrede |
Om Téo van der Weele zelf aan te halen (mijn vertaling):
„God is alwetend, almachtig, altijd tegenwoordig. "In Hem leven wij en bewegen we ons" (Hand.17:28). God beloofde om altijd bij ons te zijn (Mat.28:20). Hij was Zich bewust van het feit dat we Zijn aanwezigheid niet altijd kunnen ervaren, daarom onderwees Hij ons: "Als twee of drie vergaderd zijn in Mijn Naam, zal Ik in hun midden zijn" (Mat.18:20). Deze belofte heeft veel betekend voor de eerste Christenen. Er kwam een gebed uit voort, een gebed dat ik het Maranatha-gebed noem. Dit ene woord is een sleutel geworden die me in staat stelde om niet alleen naast mensen met een probleem te staan, maar ook zelf te leven, te groeien en te veranderen.”
En vanuit een Engelstalig artikel van Marijne Verbueken,
 |
„Het Bijbelse concept van ‘zegenen’ is afkomstig van het Griekse ‘eulogeo’ wat staat voor: ‘goede woorden (spreken)’ (vaak vertaald met ‘zegenen’ of ‘prijzen, loven’) en het Hebreeuwse ‘barakh’ wat staat voor: ‘iemand helende kracht geven, hem heelheid wensen’. Door te erkennen dat God goed is, kunnen we Gods goedheid doorgeven aan andere mensen. Zodoende is zegenen dus uiteindelijk iets wat God doet.
God verlangt er naar Zijn schepping te zegenen, woorden en daden zijn één voor Hem. Dit verlangen van God betekent dat we een positieve, verwachtingsvolle en ontvangende houding tegenover God mogen hebben, omdat Hij goede dingen zal geven.
Terwijl veel hulpverlening zich richt op de problemen, wil zegenend helpen vooral aandacht geven aan wat goed is – door de woorden en houding van de werkers, aldus Téo.
In zowel het Oude als het Nieuwe Testament wordt de opdracht om te zegenen gegeven. Het is niet de specifieke officiële zegen die bedoeld wordt, maar een levensstijl van zegenen voor de gemeenschap van gelovigen (Rom.12:14 en 1 Petr.3:9). Een houding als deze betekent dat een werker niet alleen menselijk mede-gevoel toont voor een confident, en er is niet alleen voorbede naar God toe, maar de werker staat ook naast God, de confident zegenend en hem of haar ziende vanuit Gods genade.
Jezus zond Zijn discipelen en de zeventig uit met de boodschap om het Koninkrijk van God te verspreiden, om naar mensen toe te gaan met Zijn ‘shalom’ (Mat.10:12), wat betekent hen de heelheid (shalom) van God toe te wensen, in elk aspect van hun leven - de relaties met God, zichzelf, de ander en de natuur.
Als God compassie toont, is er altijd actie, zegt Téo. Vanuit het O.T. laat hij zien hoe God steeds weer in de situatie van Zijn volk komt. De wonderen, de plagen in Egypte, de wolk waarin Hij Zijn volk leidt. In het N.T. wordt het het meest duidelijk getoond in de Zoon van God Die "mens werd". Door Zijn Zoon, komt God in de puinhoop, het stof van de wereld.
Zegenend helpen benadrukt de komst van de Verlosser in moeilijke, pijnlijke of zondige situaties waarin de confident zich bevindt. Daarom heeft zegenend helpen een Christocentrisch karakter. Eerst naar Jezus kijken, en daarna pas naar de situatie.
. . .
Confidenten worden gezegend met de vrede van God (de Vader, de Zoon of de Heilige Geest). Paulus vertaalt het woord shalom met "genade en vrede"; het Joodse woord voor vrede betekent meer dan het Griekse. Zegenen is niet een manier van ‘bedekken’, maar een manier om een veilige situatie voor de confident te creëren, waarin hij of zij moeilijke en beangstigende gebeurtenissen onder ogen kan zien. Tegelijkertijd ervaren hulpverleners dat Gods woord actie is. Vrede; Irene (Grieks) in de Bijbel betekent dat het er is; terwijl als mensen het over vrede hebben, het meestal gaat over de afwezigheid ervan, zoals in tijden van oorlog. Genade; Charisma (Grieks) staat voor: dat wat van God komt. We kunnen het ontvangen. Het houdt ook in: Gods glimlach naar mensen. Genade en vrede. We kunnen ze deel van onszelf maken. Gods genade is bedoeld om te redden. Genade komt altijd eerst in de Bijbel.
God komt naar ons toe. Dit is een veilige situatie, Gods veiligheid. We mogen God dus in de situatie van de confident uitnodigen, (Marana-tha) en Zijn tegenwoordigheid kan ervaren worden. God, Jezus zal in de situatie komen met Zijn vrede. Het is niet belangrijk waar we zijn, want God komt naar ons toe. Maranatha is een Aramees woord uit de dagen van Jezus. Gebruikt in een originele (1 Cor.16:22) en een vertaalde (Opb.22:20) versie. Dit woord kan op twee manieren worden geschreven, elk met een eigen betekenis:
A. De Heer zal komen (Maran-atha)
B. Kom, Heer (nu in deze situatie)! (Marana-tha)
Het Maranatha-gebed benadrukt zodoende de behoefte aan hoop op en betere toekomst én aan Gods aanwezigheid in de situatie. Het zorgt dat pastorale counseling gebaseerd is op wat God wil doen voor de confident, meer dan wat de hulpverlener kan doen.
Veel andere psychologische of psychiatrische behandelingsmethoden richten zich op het probleem. Zegenend Helpen verbindt zich met wat God al gedaan heeft of aan het doen is in iemands leven, en poogt niet een eigen plan te volgen. De confident bemoedigen om de (pijnlijke) realiteit van het verleden, het heden of de toekomst onder ogen te zien gebeurt alleen als God dit wil laten gebeuren en als de confident er klaar voor is (1 Cor.10:13; Hebr.4:8). Dit betekent dat we niet automatisch gaan graven in iemands leven; niet alles hoeft opnieuw ervaren te worden om genezen te worden. Sommige gebeurtenissen kunnen te pijnlijk zijn geweest, of in Gods ogen "irrelevant" Zijn vrede kan het bedekken en helen.”
Enige tijd geleden vroeg een vriend me of zegenend
helpen een soort bediening van bemoediging was. Ik zei: "ja en
nee."
Ja, omdat bemoediging ook een kwestie is van goede woorden spreken
(denk aan het Griekse eulogeo).
De manier waarop Larry Crabb (in Verbondenheid) of Anna Terruwe
(in Geef mij je hand) dit handen en voeten geven, komt in zekere
zin dicht bij het concept van zegenend helpen.
Dus, in termen van levensstijl en de bemoedigende en bekrachtigende
manier van communiceren komen de twee dicht bij elkaar.
(Dat is dan ook de reden waarom de verwijzingen naar de boeken van Crabb en
Terruwe – en nog enkele soortgelijke boeken – hier zijn
opgenomen.)
Nee, in die zin, dat zegenend helpen een belangrijk aspect extra
doet. In beide benaderingen kan de pastorale werker naast de confident staan,
en luisterend oor bieden en troost die hij of zij ook zelf van God en
anderen ontvangen heeft (recent of in het verleden; vergelijk ook 2 Cor.1:3-7).
In zegenend helpen verbindt de pastoraal werker zich niet alleen
empatisch en bemoedigend met de confident op een menselijk niveau,
hij of zij nodigt ook God expliciet uit om in de situatie te komen
(vgl. het Maranatha-gebed).
Daarbij oefent hij of zij een van God gegeven gezag uit om die vitale
verbinding met God tot leven te roepen in het leven van de confident
(en daarmee ook vrede, vergeving, heelheid, leven, etc.).
Hij of zij werkt er zó aan mee, dat Gods leven wordt meegedeeld
aan de confident – bij wijze van spreken zoals een kraamhulp een baby
kan ‘aanleggen’ aan de borst van de moeder, zodat de baby
krijgt wat hij of zij nodig heeft.
Meer Bijbelse achtergronden over deze nederige manier van spreken met gezag
in de naam van God, kunt u vinden in m’n Bijbelstudie over zegenen.
Deze benadering wordt uitgeoefend en onderwezen door de stichting Zegenend Helpen (voorheen: De Kracht van Vrede), waarmee ik ook al decennia lang verbonden ben. Bezoekt u de website van Zegenend Helpen voor meer informatie, of lees een van Van der Weele’s boeken.
Wat deze benadering me eerst en vooral leerde, is dat het
niet mijn expertise is die bijdraagt in de genezing, maar in de eerste plaats
de aanwezigheid van Jezus.
Door geestelijk te luisteren naar wat God al doet in hel leven van de
confident, kan ik werkelijk Zijn mee-werkende herdershond worden, zoals
Luther zichzelf zo treffend noemde.
Daarnaast ben ik zeer bemoedigd door de vele praktische voorbeelden die
Téo van der Weele in zijn onderwijs gaf.
Ik heb respect voor Téo van der Weele (en zijn medewerkers)
vanwege zijn gevoelige houding en dit vaak zo moeilijke werk.
Hieronder volgen enkele boeken en tijdschrift-artikelen over zegenend helpen of onderwerpen die daaraan gerelateerd zijn.
Téo J. van der Weele, Zegenend Helpen - Een studie over het zegenen van hulpvragers als onderdeel van pastorale zorg, eigen uitgave van de auteur, Harderwijk NL, 1991; ISBN 90-800936-1-0.
Teo J. van der Weele, De kracht van vrede - hulpverlening aan slachtoffers van sexueel geweld, een evangelisch/charismatische benadering, eigen uitg. van de auteur, 1990.
Teo J. van der Weele, Dus ... ik ben niet GEK. Hulpverlening aan incestslachtoffers, een pastorale/inter-culturele benadering, eigen uitg. van de auteur / Stichting ZON, Harderwijk NL, 1992, ISBN 90-800936-2-9.
Téo van der Weele, Vrede doet bloeien, Importantia, Dordrecht NL, 2002 (ook beschikbaar in het Engels, Duits en Fins).
André de Haan, “Nou, het beste...” - Over zegenen gesproken, Filippus, Arnhem NL, 1999; ISBN 90-71078-94-9.
Rens Filius, “‘Pastorale Counseling’, ‘Zegenend Helpen’ en de vraag naar een christelijke methode in het pastoraat”, Cahier (Christelijk Studiecentrum ICS), Nr.20, jaargang 7 nr.3, dec. 1993, p.41-50.
Erik Veenhuizen, “Mijn zegen heb je...”, Opwekking Magazine, Maart 2000, p.4-6.
Wilhard Becker, Hoe moeten wij bidden - Onze verhouding tot God in gebed, J.N. Voorhoeve, Den Haag, 1974; ISBN 90 297 0363 6 (vertaling, door H.J. Teutscher, van: Nicht plappern wie die Heiden; zie i.h.b. hfdst.9 - ‘Niet vloeken, maar zegenen’).
Larry Crabb & Dan Allender, Bemoedigen doet goed – De pastorale opdracht van de gemeente, Navigator Boeken, Driebergen NL, 1995; ISBN: 90 70656655; (vertaling, door Evert W. van der Poll, van: Encouragement, the key to caring, Zondervan Grand Rapids MI USA, 1984).
Larry Crabb, Verbondenheid, Navigator Boeken / Medema, Driebergen / Vaassen, 1998; (vertaling, door Rob van Stormbroek, van: Connecting - Healing for ourselves and our relationships; a radical vision, Word Publishing, Nashville Tennessee USA, 1997).
Henri J.M. Nouwen, In de naam van Jezus – Over pastoraat in de toekomst, Oase - Lannoo, Tielt B, 1989; ISBN 90 209 1646 7 (vertaling, door Margreet Stelling, van: In the Name of Jesus – reflections on Christian leadership, Crossroad, New York USA, 198x).
Leanne Payne, Herstel van identiteit – door genezend gebed (de Engelse versie heeft als subtitel: De drie grote barrières op de weg naar persoonlijke en geestelijke vervolmaking in Christus), Navigator Boeken, 2000; ISBN: 9070656957 (vertaling, door Martin Tensen, van: Restoring the christian soul – through healing prayer (Overcoming the three great barriers to personal and spiritual completion in Christ), Crossway Books, Wheaton Ill USA, 1991).
Mary Pytches, Bevrijdend Heil – Een handboek voor innerlijke heelwording, Stg. ‘Vuur’, Utrecht, 1990 (vertaling, door J. Hendriks, van: Set My People Free – Inner healing in the local church, Hodder & Stoughton, London, 1987).
Stacy T. Rinehart, Upside down – the paradox of servant leadership, Navpress, Colorado Springs USA, 1998.
David A. Seamands, Genezende Genade – bevrijding van prestatiedwang, SP Publications, Colorado Springs USA / Shalom Books, Putten NL, 1991/1998. Info: Shalombooks@wxs.nl (vertaling van: Freedom from the Performance Trap – Letting Go of the Need to Achive (earlier editions titled: Healing Grace), Victor Books, SP Publications, USA, 1988).
Charles Sibthorpe, A man under authority – qualities of Christian leadership, Kingsway, Eastbourne, Great Britain, 1984.
Gary Smalley & John Trent: The gift of the blessing (updated and expanded edition), Nelson Word Publ. Milton Keynes, England GB, 1993 (first ed. 1986).
Lewis B. Smedes, Shame and Grace – healing the shame we don’t deserve, HarperSanFrancisco, Zondervan / HarperCollins, USA, 1993.
Anna A.A. Terruwe, Geef mij je hand – over bevestiging, sleutel van menselijk geluk, De Tijdstroom, Lochem NL, 1972.
Anna A.A. Terruwe, Ouders en kinderen op weg naar de toekomst, De Tijdstroom, Lochem NL, 1976. ISBN 90 6087 833 7.
De website van Zegenend Helpen heeft een introductie over zegenend helpen en informatie over de cursussen die gegeven worden. Ook waren er ooit veel artikelen te vinden die Téo van der Weele ooit geschreven heeft in het Contactblad van de stichting en in Opwekking.
(zie ook de weblinks pagina)
Voor meer informatie, of uw reactie op het bovenstaande, kunt u contact met me opnemen via e-mail: andre.roosma@12accede.nl.
| Accede! home |  | of artikelen index |
